میزان: ساناز سماواتی در این روزها به چه فعالیت هایی مشغول است؟
سماواتی: من این روزها در سمت سفیر پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه فعالیت می کنم. با نهاد ریاست جمهوری استان البرز به عنوان سفیر پیشگیری از اعتیاد و به عنوان سفیر صلح موسسه بین المللی صلح همکاری دارم و همچنین به عنوان سفیر مهربانی و از طرف صنایع گردشگری تنها حامی صنایع ملی و تولید داخلی هستم. همکاری هایی نیز با شهرداری و آموزش و پرورش دارم و با کسوت شاگردی به عنوان بازرس انجمن بازیگران در خدمت استاد جمشید مشایخی هستم.

میزان: به نظر می رسد به عنوان بازیگر با نهادهای دولتی رابطه خوبی دارید. این گونه نیست؟

سماواتی: فعالیت هایم به این موارد خلاصه نمی شود. عمده فعالیت من در بخش حمایتی صرف می شود. در زمینه حمایت از حیوانات، جهاز دادن و همکاری با خیریه های مختلف مانند کودکان کار، کارتن خواب ها، زنان سرپرست، خانواده های بدسرپرست نیز فعالیت می کنم. و در این راستا از مهم ترین کارهایی که انجام می دهم چه در خصوص وسایل منزلمم، تا جایی که موجود و ممکن باشد ایرانی خریداری می کنم همچنین جهیزیه هایی هم که برای مستمندان تهیه می کنم از جنس ایرانی با هدف تولید ملی است.

میزان: ارتباطتان به عنوان یک هنرمند با مردم چگونه است؟

سماواتی: در کمال خضوع و احترام سعی می کنم تک تک پست هایی که مردم در صفحات مجازی ام برای من ارسال می کنند خوانده و پاسخ می دهم و تا جایی که در توانم باشد از ارگان، مردم و خیرین بر اساس شرایطی که وجود دارد کمک بگیرم.


میزان: نظرتان درباره جو حمایتی سینما از هنرمندان چیست؟

سماواتی: در مصاحبه های پیشینم با رسانه ها گلایه هایم را درباره عرصه سینما بیان کرده ام. بیمه و بازنشستگی اخیرا برای بازیگران تعیین و اختصاص داده شده است اما بازیگران هیچ راه معیشتی دیگری جز شغلشان ندارند. من فقط بازیگر هستم، شغل دیگری ندارم و از آنجایی که بنده در نهاد دیگری استخدام نیستم درآمد دیگری ندارم. گاهی طی یک سال در ۵ اثر حضور پیدا کرده و بالعکس ۵ سال هم بیکار وخانه نشین شده ام و در این ۵ سال کسی جویای درآمد من از جمله برای بیمه و احیانا درمان بیماری نشده است. عیدی ما از کجا باید تامین شود. وضعیت معیشتی هنرمندان به شدت اسفناک است، پشتوانه مالی نداریم و اگر بیکار باشیم هیچ کس ما را حمایت نمی کند، متاسفانه یا خوشبختانه تنها دلیلی که ما را در این حرفه نگه داشته، با جرات می گویم فقط عشق مردم است. و انرژی و محبتی که مردم به ما ارزانی می کنند.

به تعداد انگشتان دو دست هنرمندانی در سینما داریم که مطرح و مشهور هستند و دستمزدهایی که دریافت می کنند حقشان است اما باید مسئولان ذیربط اداره ارشاد تمهیداتی بیاندیشند که تکلیف موج بسیار زیادی از هنرمندانی که از نظر معیشتی مشکل دارند حل شود به خصوص شغل ما یک نکته فرعی و مهم دارد و آن این است که وقتی هنرمند بیکار می شود از نظر روحی آسیب می بیند.

میزان: اگر بیکار شوید و شرایط برای بازی فراهم نبود چه اقداماتی برای کسب در آمد می کنید؟

سماواتی: من از کار کردن عارم نمی آید اما هیچوقت کنار خیابان دستفروشی نمی کنم چون اقدام به چنین کاری به دلیل چهره بودنم به سرعت بعد دیگری پیدا می کند. مردم نیز ظاهر را می بینند. بنابراین با سیلی صورت خود را سرخ می کنیم چون هنرمند ویترین یک کشور است. متاسفانه در ایران تا هنرمندی فوت می شود اظهار محبت ها و تاسف ها آغاز می شود.

میزان: تا کنون در طول دوران کاری خود در زمینه مالی با مشکلاتی روبرو شده اید؟

سماواتی: در مقطعی برای دریافت ۵۰ میلیون تومان تسهیلات کسی مرا قبول نداشت و گفتند که باید فیش کسر از حقوق به همراه سه ضامن به بانک بدهم. در خانه سینما برای دریافت کارت بازیگری به ما می گویند شما بچه های تلویزیون هستید. این معضلات در کنار بسیاری معضلات دیگر در زندگی ما وجود دارد.


 میزان: برای ارائه تسهیلات، امکانات و حمایت های نهادهای مختلف نسبت به هنرمندان چه پیشنهاداتی دارید؟

سماواتی: با توجه به این که بدن ما برای اجرای کارهای متفاوت باید آمادگی داشته باشد از وزارت ورزش خواهشمندم که شرایطی را مهیا و تمهیداتی اتخاذ کند که ورزش کردن در سالن های ورزشی برای هنرمندان سراسر کشور رایگان شود. حتما که نباید به ما وجه نقد پرداخت کنند با پرداخت تسهیلات  هم می توان به هنرمندان خدمات بدهیم.

وزارت مسکن و شهرسازی می تواند در قالب فرمتی، یک تعداد مسکن با شرایطی که قابل پرداخت باشد بین هنرمندانی که خانه ندارند تقسیم کند. باتوجه به اینکه انجمن بازیگران ایران مورد تایید وزارت کار است همانگونه که ما را تایید کردند پس مشمول حقوق بیکاری نیز می شویم ولی در حال حاضر به ما پرداخت نمی شود.  اینها مواردی است که به ما کمک می کند.

میزان: چه شد که با وجود محبوبیتتان در تلویزیون به ویژه در کار مهران مدیری به ناگه از تلویزیون فاصله گرفتید؟

سماواتی: دلیلش این بود که چند سالی خارج از ایران بودم. سال ۸۲ در کاری تبلیغاتی برای یک شرکت لوازم خانگی حضور پیداکردم و سر و صداها علیه کار تبلیغی من شروع شد که یک بازیگر نباید تبلیغ کند، این در حالی بود که همه هنرمندان در تمام دنیا کار تبلیغاتی انجام می دهند. انجام کار تبلیغاتی به ما در زمینه درآمدزایی کمک می کند.

میزان: در حال حاضر حضور هنرمندان در عرصه تبلیغات چگونه است؟

شکر خدا این روزها اکثر هنرمندان کار تبلیغاتی انجام می دهند، دیدگاه عوض شده و این اتفاق خوبی است. ما اطلاعات بانکی قوی نداریم مثلا وقتی هنرمندی یک سال کار نکند از یادها می رود. از مشکلاتی که ما داریم حضور رانت و مافیا در عرصه بازیگری است. از زمانی که به هنر با چشم مادیات نگریسته می شود این مقوله کاملا تغییر کرده است.


میزان: شرایط حاکم بر بازیگری چه تغییراتی کرده است و امروزه عرصه بازیگری به چه سمت حرکت می کند؟

سماواتی: زمانی که من شروع به کار کردم بازیگر براساس توانایی و میزان نزدیکی به نقش انتخاب می شد اما الان برعکس شده و صد در صد رانت و مافیا اساس همکاری شده است. امروزه حتی برای همکاری با دستیار یک برنامه ریز نیز از او رانت می خواهند. در گذشته وقتی از من دعوت به همکاری می شد و فیلمنامه را برای مطالعه می فرستادند، بعد از خواندن نقش و پذیرفتن پیشنهاد برای انعقاد قرارداد به بخش تولید مراجعه می کردم، پیش پرداخت ناچیزی دریافت می کردم و برای تست گریم و لباس کارهای لازم را انجام می دادم اما الان وقتی با من برای پیشنهاد همکاری تماس گرفته می شود قبل از اینکه بدانم پروژه چیست در همان تماس تلفنی میزان دستمزد را از من می پرسند.
 

معیار انتخاب بازیگر فقط مسئله مالی شده است مثلا در جایی برای ایفای یک نقش از من دعوت شده و چون همکاری من فراهم نشد یک بازیگر ۶۵- ۷۰  ساله آن نقش را بازی کرده است.

در مهمانی‌ها نقش ها تقسیم می شود البته این مهمانی ها به معنای مهمانی های منفی نیست. درد و دلی که بازیگران  با من مطرح کرده اند این است که با دادن مهمانی بازیگر انتخاب می کنند. تکلیف کسی چون من که اهل مهمانی و حاشیه نیستم با ۲۷ سابقه کار چیست!؟

گاهی می گویم من زن هستم اما متاسفانه همسرم هم هنرمند است من واقعا به این فکر می کنم که هنرمندان مرد بی حاشیه و سالمی که مسئولیت خانواده و اجاره بهای منزل مسکونی را دارند چگونه توانایی تامین امرار معاش را دارند!؟

میزان: شایسته سالاری در عرصه هنر چگونه است؟ روابط در هنر حرف اول را می زند یا ضوابط؟

سماواتی: در تمام صنوف حرفه ما کار براساس روابط در حال رخ دادن است. گریموری که تنها به مدت دو ماه وارد این حرفه شده و قلم پاک کن بوده است را وارد آثار می کنند و نام وی به عنوان طراح گریم در تیتراژ قید می شود.

فرد را برای بازی از کوچه انتخاب می کنند چون سرمایه گذار پول را پرداخت می کند و اوست که تصمیم می گیرد پسرخاله و دخترخاله اش را برای بازی انتخاب کند. اگر پسر عمه یک تهیه کننده علاقه به عکاسی کردن دارد با یک دوربین معمولی به عنوان عکاس انتخاب می شود، اما این عکاس اصول اولیه را هم نمی داند و در صحنه فیلمبرداری شاتر می زند. در برخی فیلمها یک سری بازیگر ناخودآگاه وارد کار می شوند و بعدها مشخص می شود تهیه کننده مالک یک لبنیاتی معروف است که چون پسرش عشق فیلم است او را وارد دنیای بازیگری می کند. پدری که پسرش سرمایه گذار پروژه است در سکانسی که ربطی به او ندارد می خواهد که حضور داشته باشد و در صورت مواجه شدن با مخالفت دستور توقف تولید کار را می دهد. اینها واقعیت های تلخی است که وجود دارد و با آن ها روبه رو شده ام.

من مخالف ورود آدم های جدید نیستم چون اقتضای هنر جذب حضور هنرپیشه های جدید است اما باید منطقی باشد. مثلا در انعقاد قراداد باید قید شود که ۸۰ درصد تیم حرفه ای باشد یعنی مردم او را بشناسند یا در صنوف آن رشته حداقل یک کارت عضویت داشته باشد. خوشبختانه خانه سینما داریم انجمن صنفی سینما و تلویزیون ایران را داریم و خوشبختانه خود خانه سینما صنوف مختلف را داراست و به راحتی می تواند ۸۰ درصد حرفه ای و ۲۰ درصد تازه وارد را به پروژه دعوت به همکاری کنند.

من پیشنهاد می دهم بابت آن ۲۰ درصد تازه وارد هم یک هزینه ای پرداخت شود در یک صندوق مشخص برای هنرپیشه هایی که خانه نشین شده اند تا بین تمام کسانی که در انجام یک پروژه حضور دارند تقسیم شوند.

میزان: آرمان ساناز سماواتی به عنوان یک هنرمند در عرصه هنر چیست؟

سماواتی: من وظیفه دارم برای مردم باشم و هر کاری لازم باشد برای مردم انجام خواهم داد. ما با یک پیشینه تربیتی وارد عرصه هنر شدیم که جزو اولین گروه های شاگرد استاد سمندریان در سال ۶۹ بودم. پول توجیبی هایمان را صرف موکت کردن اتاق تمرین تئاتر کردیم. الان برعکس شده است و حتی به همسرم تلفن می کنند که می خواهند با زیبایی که دارند بازیگر شوند در حالی که دوره ما کدام یک از ما با دماغ عمل کرده بازیگر شدیم!؟ مسائل شخصی دیگران به من ربطی ندارد اما بسیاری از کسانی که الان در حال وارد شدن به بازیگری هستند یا برای شهرت یا برای پول وارد می شوند و اصلا به دید بلوغ و بالندگی هنر نمی نگرند.


میزان: از اخلاق هنری و تجربه هایتان در بازیگری برایمان بگویید.

سماواتی: دهمین سال بازیگری ام بود که قرار شد در فیلم "محاکمه" بازی کنم. آن شب تا صبح از شوق اینکه قرار است در مقابل عزت الله انتظامی بازی کنم گریستم. صد دفعه فیلمنامه را خواندم و دیالوگ ها را حفظ کردم. تمام اصول بازیگری را از نو مرور کردم چون انجام این کار برایم ارزشمند بود.

در فیلم سینمایی "کلید ازدواج" لوکیشن در یک بیمارستان بود و ما با پول خود برای ناهار ساندویچ تهیه کردیم و سرپله های بیمارستان ناهار خوردیم که تدارکات ما را برای ناهار دعوت کرد اما چون من اوایل بازیگری ام بود خجالت می کشیدم به دلیل حضور و احترام هنرپیشه های بزرگ، در آن تدارکات برای نهار در جمع حاضر شویم.

متاسفانه الان کسانی هستند که وارد هنر شده اند حتی اگر پول هم داده باشند اما اصول اولیه اخلاقی در هنر را هم یاد نگرفته اند. ادب و اخلاق رفتاری هر کاری اکتسابی است.  

متاسفانه فرصت طلبانی در این عرصه حضور یافته اند که با دعوت از چند چهره در یک پروژه بقیه نقش ها را فروخته اند؛ تبعات این معضل این است که وقتی کسی عاشق این کار است حتی با پرداخت پول وعده سوپراستاری که به وی داده اند محقق نشد. الان کسانی وارد این عرصه می شوند که اصلا توانایی هنرپیشه شدن ندارند. مثلا برادر من وقتی یک شخصیت خجالتی دارد چرا باید با اصرار او را وارد عرصه بازیگری کنم!؟ چرا باید کسی را شغل و توانایی اصلی خود که می تواند موفق هم باشد از مسیر خود منحرف کنیم!؟ و سرانجام سرخورده شود.

میزان: نظرتان در مورد نسلتان در بازیگری چیست؟

سماواتی: نسل من یک نسل کاملا با اعتماد به نفس است و تحت هیچ شرایطی نمی توانند در مغز ما نادرستی را تزریق کنند چون فکر می کنم پایه من از مقطع مهدکودک به درستی شکل گرفته است. در مهدکودک نکات بسیاری به ما یاد دادند که من از مربی فرزندم خواستم به او نیز این نکات را بیاموزند. آموزش پرورش و ارگان هایی که مربوط به خانواده هستند وقتی قوی باشند بستر قوی فراهم می شود.

به نظر من در جامعه اقشار بی سواد زیادی داریم که می خواهند بی سواد بمانند و الان چرا نباید مانند زمان ما درس آداب اجتماعی که آموزش داده می شد در حال حاضر حذف شود. الان بسیاری از مردم قصد دارند یک شبه به خواسته هایشان برسند، این بدآموزی دارد و ارگان های متولی باید آموزش درست بدهند که البته باید از مهدکودک آغاز شود.

میزان: شما در جمعیت خوبرانان نیز فعال هستید. از این انجمن برایمان بگویید.

سماواتی: جمعیت خوبرانان یک مرکز است که جشن اعلام موجودیت آن در سال ۹۷ برگزار خواهد شد و هدف از تشکیل این گروه ترویج و راه اندازی فرهنگ خوب راندن در ایران است. متاسفانه آمار تصادفات در ایران فاجعه است آن هم با پیشینه خوبی که ایرانیان دارند.

تمرکز این جمعیت با حضور هنرمندان، ورزشکاران و مسئولین و همکاری ادارات مربوطه برای یادآوری ترویج خوب راندن است که نشست مطبوعاتی آن ۱۴ اردیبهشت برگزار می شود و من نیز به عنوان سفیر آرامش انتخاب شده ام که امیدوارم بتوانم کاری در جهت فرهنگ سازی انجام بدهم.

میزان: سخن پایانی؟

سماواتی: از خبرگزاری میزان بابت این گفت و گو و دعوت تشکر می کنم و سالی پر از موفقیت و خوشبختی برای مردم ایران خواستارم سال نو بر همه ملت ایران مبارک باد.